Koqnitiv rezerv nədir?
Bu anlayış ilk dəfə 1980-ci illərin sonunda elmə məlum olub. Tədqiqatlar göstərib ki, bəzi insanlar ölümdən sonra aparılan beyin araşdırmalarında Alzheimer xəstəliyinə uyğun beyin zədələri göstərsə də, həyatda bu xəstəliyin simptomlarını yaşamamışdılar. Bu, onların beyninin yaranan zədələri kompensasiya edəcək qədər böyük koqnitiv rezervə malik olması ilə izah olunur.
Daha böyük koqnitiv rezervə sahib insanlar Alzheimer, Parkinson kimi xəstəliklər və ya insult, multiskleroz kimi beyin problemlərinin simptomlarını daha yaxşı idarə edə bilirlər. Güclü koqnitiv rezerv həmçinin stress, əməliyyat və ya ətraf mühitin zərərli təsirləri kimi gözlənilməz vəziyyətlərdə də beynin funksional qalmasına kömək edir. Bu, sanki avtomobilin yüksək sürətə keçərək maneələri aşmasına bənzəyir.
Beyin sağlamlığını qorumaq üçün tövsiyələr:
Harvard Tibb Məktəbinin tədqiqatçıları beynin sağlamlığını qorumaq üçün altı əsas qaydanı müəyyənləşdiriblər:
- Bitki əsaslı pəhriz tətbiq edin – Meyvə, tərəvəz və tam taxılları üstün tutun.
- Daimi olaraq idman edin – Hər gün ən azı 30 dəqiqə fiziki fəaliyyətlə məşğul olun.
- Kifayət qədər yuxu alın – Gündə 7-8 saat dərin yuxu beynin bərpasına kömək edir.
- Stresi idarə edin – Rahatlama texnikaları ilə stresi azaldın, məsələn, meditasiya və ya nəfəs alma məşqləri edin.
- Sosial əlaqələri inkişaf etdirin – Dostlarınız və ailənizlə vaxt keçirin, yeni insanlarla tanış olun.
- Beyninizi çətinliklərlə üzləşdirin – Yeni biliklər öyrənin, tapmaca və ya zehni oyunlar həll edin.
Bu qaydaların hamısını birlikdə tətbiq etmək ən yaxşı nəticəni təmin edir. Təkcə düzgün qidalanmaq və ya bir az idman etmək kifayət deyil. Beynin sağlamlığı üçün bu qaydalar vahid şəkildə işləməlidir.
•••••••••••••••••••••••
Комментарии
Отправить комментарий